Çocuk Kitabı Yazarken Yapılmaması Gereken 6 Hata
Çocuklara yazmak… Hem çok keyifli hem de büyük bir sorumluluk. Çünkü çocuklar sadece okur değil, aynı zamanda hayal kuran, öğrenen, şekillenen bireylerdir. Bu nedenle çocuk kitabı yazarken yapılan küçük bir hata bile onların dünyasında büyük izler bırakabilir.
İşte bu yazıda, çocuk kitabı yazarken kaçınılması gereken 6 temel hatayı ele alıyoruz. Özellikle ilk defa çocuk kitabı yazacak yazar adayları için bu liste, sağlam bir başlangıç yapmalarını sağlayacak.
- Yazarın Değil, Okurun Yaşına Göre Yazmamak
En sık yapılan hata, çocuk kitabını yetişkin gözüyle yazmaktır. Unutmayın:
- 3–5 yaş grubu daha çok resimlere ve tekrar eden kelimelere odaklanır.
- 6–8 yaş kısa cümleler ve somut olaylar ister.
- 9 yaş ve üzeri ise karakter derinliği ve olay örgüsüne ilgi duyar.
İpucu: Yazmaya başlamadan önce hedef yaş grubunu netleştirin ve tüm dili, anlatımı ve hikâyeyi buna göre kurgulayın.
- Fazla Öğretici ve Didaktik Olmak
Eğitici olmak elbette güzel, ama kitap “ders kitabı” gibi kokuyorsa çocuklar o kitabı kenara bırakır.
- Aşırı mesaj vermek yerine, mesajı hikâyeye yedirin.
- Karakterlerin yaşayarak öğrendiği bir kurguda, çocuk da o sürece dahil olur.
Unutmayın: Çocuklar, öğüt değil; örnek, eğlence ve duygu arar.
- Karmaşık Dil ve Uzun Cümleler Kullanmak
Çocukların kelime dağarcığı sınırlıdır. Yüklemi sonda, virgüllerle uzatılmış cümleler çocukları yorar.
- Kısa, net, yalın cümleler tercih edin.
- Zorunlu olmadıkça yabancı kelimelerden ve soyut ifadelerden kaçının.
Öneri: Yazınızı bitirdikten sonra yüksek sesle okuyun. Akıcı değilse sadeleştirin.
- ♂️ Gerçeklikten Kopmak ya da Fazla Gerçekçi Olmak
Fantastik öğeler çocukların hayal gücünü besler. Ama bu öğeler bile kendi içinde mantıksal tutarlılığa sahip olmalı.
- Eğer bir karakter uçabiliyorsa, bunun kurallarını hikâye içinde belirleyin.
- Öte yandan aşırı gerçekçilik ve sert konular (ölüm, savaş, ayrılık) yaş grubuna uygun işlenmezse travmatik olabilir.
Denge çok önemlidir: Hayal gücüyle gerçeklik arasında bir köprü kurmalısınız.
- ️ Görselleri Göz Ardı Etmek
Çocuk kitaplarında metin kadar görseller de önemlidir.
- Hikâyeye uygun, destekleyici ve yaş grubuna göre çizilmiş görseller çocukların dikkatini çeker.
- Metin ile resim arasında uyumsuzluk çocuk için kafa karıştırıcı olabilir.
Özellikle okul öncesi kitaplarda, her sayfa mutlaka görsel destekli olmalıdır.
- Karakterleri Derinleştirmemek
Bir çocuk karakter sadece “tatlı” olduğu için sevilmez. Okur, karakterin başardığı, öğrendiği, zorlandığı şeylerde kendinden bir şey bulur.
- Karakterlerin hedefi, çatışması, gelişimi olmalı.
- Yan karakterler de sadece “süs” olmamalı; hikâyeye katkı sunmalı.
İyi bir karakter, çocuğun hayalinde yaşamaya devam eder.
Sonuç: Samimiyet + Basitlik + Hayal Gücü
Çocuk kitabı yazmak; sade görünse de içinde ciddi bir özen ister. Çocuk okur, dürüst olmayanı, karmaşığı, zorlama mesajı hemen fark eder. Bu yüzden yazarken onların göz hizasına inmeli, dünyaya onların gözlerinden bakmalısınız.
️ Mahlas Yayıncılık olarak, çocuk kitabı yazarlarına hem editöryel hem de görsel destek sunuyoruz. İsterseniz yazdığınız metni birlikte değerlendirip, yayımlamaya uygun hale getirebiliriz.
Çocuk kitabı yazmak için eğitim almak gerekir mi?
Hayır, ama çocuk edebiyatı okumak ve yaş grubu hakkında araştırma yapmak büyük katkı sağlar.
Kitabımda kaç kelime olmalı?
- 3–5 yaş: 100–300 kelime
- 6–8 yaş: 500–1500 kelime
- 9 yaş ve üzeri: 2000+ kelime olabilir.
Mesaj vermek istiyorum ama nasıl abartmadan yazabilirim?
Karakterlerin hikâye içinde deneyimleyeceği dersler ve sonuçlar mesajın en doğal halidir.
Hayır, ama çocuk edebiyatı okumak ve yaş grubu hakkında araştırma yapmak büyük katkı sağlar.
- 3–5 yaş: 100–300 kelime
- 6–8 yaş: 500–1500 kelime
- 9 yaş ve üzeri: 2000+ kelime olabilir.
Karakterlerin hikâye içinde deneyimleyeceği dersler ve sonuçlar mesajın en doğal halidir.
